Έχει διαπιστωθεί ότι τα τελευταία χρόνια η παχυσαρκία στα παιδιά, έχει λάβει διστάσεις επιδημίας. Επιδημιολογικές μελέτες σε όλο τον κόσμο δείχνουν ότι οι δείκτες παχυσαρκίας ακολουθούν σταθερά ανοδική πορεία. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 155 εκατομμύρια παιδιών με αυξημένο σωματικό βάρος σε παγκόσμια κλίμακα, από τα οποία 30 με 45 εκατομμύρια είναι παχύσαρκα, ενώ ανάλογα αποτελέσματα αναφέρονται και σε ελληνικές μελέτες.
Για την εικόνα αυτή ενοχοποιείται κυρίως ο συνδυασμός μειωμένης φυσικής δραστηριότητας, υπερβολικής λήψης θερμίδων, και δευτερευόντως η γενετική προδιάθεση.
Έχουν αναγνωρισθεί 3 ειδικές περίοδοι για την ανάπτυξη παχυσαρκίας στα παιδιά:
- η προγεννητική περίοδος,
- η περίοδος αντιρροπιστικής παχυσαρκίας μεταξύ 5 και 7 ετών και
- η εφηβεία.
Μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο το χαμηλό, όσο και το υψηλό βάρος γέννησης σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο παχυσαρκίας στη μετέπειτα ζωή. Ο μητρικός θηλασμός προστατεύει μακροπρόθεσμα έναντι της παχυσαρκίας, αποτρέποντας την πρόωρη αύξηση του λιπώδους ιστού.
Τι είναι παχυσαρκία?
Παχυσαρκία είναι η περίσσεια σωματικού λίπους. Καθορίζεται δε, από το δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ), έναν δείκτη που εξαρτάται από το βάρος και το ύψος του παιδιού και υπολογίζεται από τον τύπο
BMI= Bάρος/ Ύψος2
Παιδιά στο όριο ή πάνω από την 95η εκατοστιαία θέση του ΒΜΙ της ηλικίας θεωρούνται παχύσαρκα (obese)
Παιδιά μεταξύ 85ης και 95ης εκατοστιαίας θέσης του ΒΜΙ θεωρούνται υπέρβαρα (overweight)
Γιατί μας απασχολεί η παιδική παχυσαρκία?
Η παιδική παχυσαρκία μας απασχολεί έντονα γιατί σχετίζεται με πολλά νοσήματα της ενηλίκου και όχι μόνο, ζωής:
- Αποτελεί το κύριο αίτιο αρτηριακής υπέρτασης
- Συσχετίζεται με σακχαρώδη διαβήτη
- Αυξάνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο
- Αυξάνει την πίεση σε σημαντικές αρθρώσεις
- Ελαττώνει την αυτοπεποίθηση
Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, το σωματικό τους βάρος προβλέπει τον κίνδυνο παχυσαρκίας στην ενήλικο ζωή.
Προτάσεις για την πρόληψη παχυσαρκίας
Οι παρεμβάσεις για την πρόληψη της παχυσαρκίας ξεκινούν από την εμβρυική ζωή και επεκτείνονται στη νεογνική, τη βρεφική και την παιδική ηλικίας.
-Στην εγκυμοσύνη είναι απαραίτητη η ήπια άσκηση και η αποφυγή της παχυσαρκίας και του καπνίσματος
-Στη βρεφική ηλικία ο μητρικός θηλασμός είναι βασικός για την πρόληψη της παχυσαρκίας
-Στην παιδική και εφηβική ηλικία είναι απαραίτητη η υγιεινή διατροφή από όλη την οικογένεια, με αποφυγή των τροφών με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη, όπως τα γλυκά το λευκό ψωμί, το ρύζι, τα μακαρόνια και οι πατάτες.
-Συνιστάται η αποφυγή ροφημάτων που περιέχουν ζάχαρη (αναψυκτικά), η αποφυγή κεκορεσμένων λιπών και η μείωση του αλατιού.
-Να μην παραλείπονται γεύματα, ιδιαίτερα το πρωινό
-Να χρησιμοποιούνται μικρά πιάτα
-Απαραίτητη κρίνεται η αποφυγή πολύωρης ενασχόλησης (>2 ώρες/ημέρα) με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές ή την τηλεθέαση.
-Συνιστάται η καθημερινή άσκηση 30 με 60 λεπτά είτε με τη μορφή παιχνιδιού για τα μικρότερα παιδιά, ή ως οργανωμένη άσκηση για τα παιδιά σχολικής ηλικίας.
-Τέλος, σημαντική είναι η παρέμβαση στα προϊόντα που πωλούνται στις σχολικές καντίνες και η εκπαίδευση παιδιών και δασκάλων για την υγιεινή διατροφή και άσκηση.